خانه دادرس بنایی بازمانده از دوره قاجاری است که در سال ۱۳۸۲ به شماره ۹۷۶۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این بنا در مرکز شهر اهواز (در ولایت عربستان آن وقت) در خیابان عبدالحمید (نام یکی از پسران شیخ خزعل) ساخته شد. این خانه را شیخ خزعل به عنوان کاروانسرا بنا نهاده بود و دقیقا در پشت قصر شیخ خزعل است.
در خیابان عبدالحمید و مرکز شهر اهوازخانه‌های متعددی از دوره‌های قاجاریه و پهلوی به جا مانده که بخش ناچیزی از آن‌ها به ثبت رسیده‌است. سرای دادرس یکی از این بناهای تاریخی شهر اهواز است که تاکنون فقط به ثبت رسیده و در نگهداری و مرمت آن کوتاهی شده‌است.
تاریخچه کاروانسرای شیخ خزعل بدین گونه است که این بنا ساختمانی دو طبقه است که مساحت آن ۵۲۱ متر مربع میباشد و۱۲۰ متراز آن را حیاط تشکیل میدهد. در طبقه همکف آن پنج اتاق و در طبقه دوم سه اتاق وجود دارد. سرداب موجود در بنا نیز مساحت حدود ۴*۵ متر مربع دارد.
خانه دادرس ابتدا محل کاروانسرای شیخ خزعل، بعد میدان تره‌بار و سپس به بازار خواروبارفروشان مبدل شد. خانه دادرس با قدمت تاریخی آن تبدیل به انبار کفش و دمپایی شده‌است. این بنا دارای سرداب، آثاری از حجاری، آجرچینی، ستون و در و پنجره چوبی بوده و از ویژگی‌های منحصر به فرد آن سنگ‌چینی‌های بسیار زیبای آن است.
در جهت تلاش برای مرمت خانه دادرس باید گفت که در این بنا تاکنون اقدام مرمتی صورت نگرفته و بخشی از آن تخریب شده؛ به طوری که قسمتی از سقف ریزش کرده است. حال آن که با توجه به قرار گرفتن بنای دادرس در مرکز شهر و تاریخی بودن آن به گفته دوستداران میراث فرهنگی می‌توان آن را به یک مرکز فرهنگی خدماتی همچون فرهنگ‌سرا، موزه مردم‌شناسی، چایخانه و یا نگارخانه تبدیل کرد.
ازرشیابی بنای دادرس
این ارزشیابی به قرار زیر می باشد.
ارزش معماری
سطوح شفاف و صلب کاملا متناسب می باشد. فضاهای پر و خالی در طبقه همکف و اول متناسب می باشد. تعادل در پلان و نما رعایت شده است. بنا در چهار وجه آن از نظر ارتفاعی متعادل است. کوچکی حیاط باعث شده است عملکرد هواکشی داشته باشد و با توجه به حیاط مرکزی بودن بنا سیرکولاسون حرکتی راحت و آسان است.
ارزش آموزشی
با توجه به اینکه بنا معماری دوره قاجار دارد و با گونه شناسی خانه های بوشهر نیز مطابقت دارد، این تلفیق به اقلیم اهواز جواب داده و هماهنگ شده است. این بنا با این سبک و این نوع معماری می تواند الگویی باشد تا خانه های اهواز را با این نوع معماری بسازند و الگویی باشد که چنین ساخت و سازهایی را آموزش دهد؛ مانند سرای عجم که به سبک خانه دادرس ساخته شده است.
ارزش کاربری
در گذشته کاربری بنا به عنوان سرا بوده است و باعث تجمع افراد با زبان های وفرهنگ های مختلف بوده است و در روابط اجتماعی افراد تأ ثیرگذار بوده است و در این منطقه که در گذشته از مناطق اولیه اهواز بوده است و همچنین محل تجارت، کاربری خوب و مناسبی داشته تا افراد در آن استراحت کنند. کاربری فعلی آن هم که به عنوان انبار استفاده می شود نیز همان تاثیرات گذشته را داراست.
ارزش اجتماعی
قرارگیری بنا در مرکز شهر و منطقه تجاری شهر و کاربری آن در گذشته ب عنوان سرا و امروزه به عنوان انبار باعث توسعه و گسترش در این منطقه شده است؛ زیرا که اهواز از این منطقه گسترش و توسعه پیدا کرده است.
ارزش اقتصادی
با توجه به اینکه در منطقه ای قرار دارد که تجاری است و مرکز شهر می باشد و دسترسی راحت و آسان به بنا باعث شده که از نظر اقتصادی ارزش فراوانی پیدا کند.
ارزش تاریخی
این بنا دارای قدمت و تاریخ است و به عنوان یک بنای قدیمی که سبک خاص و معماری خاصی دارد حائز اهمیت است و می تواند یادآور تاریخ و دوره ای خاصی باشد که تحولات تاریخی را در بر می گیرد.
ارزش سیاسی
این بنا در گذشته از جمله بناهای بوده است که در قلمرو شیخ خزعل بوده و از کاخ های وی محسوب می شده است و یادآور تحولات سیاسی خاص آن دوره است.
ارزش زیبایی شناسی
تلفیق معماری بومی قاجار و معماری محلی بوشهر، رعایت تناسبات از نظر شفافیت و صلبیت در نما، تعادل در پلان و نما وارتفاع، تزئینات های زیاد آجرکاری و نقاشی، دید و منظرهای منایب از داخل بنا به خارج و برعکس همگی باعث زیبایی بنا شده اند.
متادانلود مرجع پروژه های آماده معماری آماده پذیرش انجام پروژه دانشجویی معماری در کلیه زمینه ها می باشد.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.